Κάτι που έχω παρατηρήσει να επικρατεί από τα παλιά χρόνια ακόμα είναι η διαστρεβλωμένη έννοια της δύναμης. Από παλιά και ακόμα και σήμερα πολλοί άνθρωποι συνδέουν την ‘δύναμη’ ψυχής και χαρακτήρα με κάποιες λέξεις ή φράσεις όπως ‘τα καταφέρνω όλα μόνος/η’, ‘αυτός/η είναι ήρεμος άνθρωπος’, ‘αυτό δηλώνει αξιοπρέπεια’, ‘αυτός ότι κι αν πέρασε δεν έκλαψε ποτέ’, ‘δε ζήτησε ποτέ βοήθεια’ κ.α. Απ’ τη μία πολλοί απ’ αυτούς τους χαρακτηρισμούς μπορεί να μας κάνουν να θαυμάσουμε κάποιον για ‘την δύναμή του’. Απ’ την άλλη, εγώ μέσα από αυτές τις φράσεις ακούω και ‘μοναξιά’, ‘δυσκολία’, και ‘μη εκμετάλλευση άλλων πόρων για καλύτερα αποτελέσματα’.
Όταν ένας άνθρωπος αντιμετωπίζει τις δυσκολίες του μόνος του χωρίς να ζητάει καμία βοήθεια, αυτός για κάποιους θεωρείται δυνατός άνθρωπος. Γιατί; Γιατί πρέπει πάντα να τα κάνουμε όλα μόνοι; Γιατί να είναι κακό να ζητήσουμε βοήθεια για κάτι; Οι άνθρωποι είμαστε κοινωνικά όντα από τη φύση μας. Αν κοιτάξουμε γύρω μας, τίποτα δεν υλοποιήθηκε από έναν άνθρωπο μόνο του. Όλα είναι μια συνεργασία πολλών ανθρώπων μαζί, όπως το να χτιστεί ένα σπίτι, είναι συνεργασία πολλών ανθρώπων και ειδικοτήτων. Σκεφτείτε ένας χτίστης να ήταν και αρχιτέκτονας και μηχανικός και ηλεκτρολόγος και υδραυλικός μαζί. Πόσο εφικτό είναι αυτό; Έπειτα, η συνεργασία φέρνει πολύ πιο γρήγορες λύσεις και αποτελέσματα σε μια κατάσταση. Όπως τα μυρμήγκια που εργάζονται όλα μαζί για να φτιάξουν τη φωλιά τους. Όταν λοιπόν έχουμε ένα πρόβλημα ή βρισκόμαστε σε μια δύσκολη για εμάς κατάσταση, πότε είναι πιο πιθανό να βρεθεί άμεσα μια λύση; Εξετάζοντας το γεγονός μόνοι μας ή ζητώντας την γνώμη ή/και τη βοήθεια άλλων;
Είναι πολύ ωραίο ένας άνθρωπος να αποπνέει ηρεμία, μας χαλαρώνει κι εμάς και μας προσφέρει ασφάλεια και εμπιστοσύνη. Πολλές φορές όμως κάτω απ’ την μάσκα της ηρεμίας κρύβονται συναισθήματα που δεν έχουν εκδηλωθεί ποτέ. Άραγε αυτός ο άνθρωπος ζει πραγματικά ή απλά επιβιώνει; Χαίρεται τη ζωή και τα συναισθήματα που έχει να του προσφέρει; Βγάζει προς τα έξω τον θυμό, την απογοήτευση, και τη στεναχώρια ή τα κρατάει μέσα του και τον τρώνε μέρα με τη μέρα; Το ίδιο ισχύει και για κάποιον ο οποίος φαίνεται να μην έχει εκφράσει ποτέ τη θλίψη του με ένα κλάμα. Το κλάμα υπάρχει για να μας αποφορτίζει από τα αρνητικά συναισθήματα καθώς και για να μας ειδοποιήσει πως εδώ κάτι συμβαίνει που χρειάζεται ενδεχομένως να δώσουμε την προσοχή μας.
Σε αντίθεση λοιπόν με όλους αυτούς τους χαρακτηρισμούς που δίνουμε για κάποιον ‘δυνατό’, η αλήθεια είναι πως είναι άνθρωπος. Και οι άνθρωποι έχουν συναισθήματα, ευαισθησίες, και δυσκολίες και είναι εντάξει! Είναι φυσιολογικό και ανθρώπινο. Με το να τα κρατάμε μέσα μας είναι σα να προσπαθούμε να αρνηθούμε τη φύση μας και να της πάμε κόντρα. Και αυτό συνήθως δεν έχει θετικά αποτελέσματα, ειδικά μακροπρόθεσμα. Μπορεί να επηρεάσει την ποιότητα ζωής μας, την σωματική και ψυχική υγεία μας αλλά και την απόκτηση ουσιαστικών σχέσεων. Ακόμα, το να ζητήσουμε βοήθεια είναι όχι απλά εντάξει αλλά απαραίτητο. Η λεγόμενη κοινωνική υποστήριξη μπορεί να κάνει πολύ μεγάλη διαφορά στη ζωή ενός ανθρώπου είτε πρόκειται να μας στηρίξουν σε κάποιο ευχάριστο είτε κάποιο δυσάρεστο γεγονός.
Το να αποδεχθεί λοιπόν κάποιος την ανθρώπινη φύση του, τις ευαισθησίες του και τα συναισθήματά του αλλά και να εκφράζεται είναι κάτι που τον κάνει να νιώθει ευάλωτος. Κι όταν είμαστε ευάλωτοι, φοβόμαστε, νιώθουμε εκτεθειμένοι. Δεν αντιλέγω, είναι δύσκολο. Γι’ αυτό και χρειάζεται ‘δύναμη ψυχής’. Με αυτόν τον τρόπο όμως είμαστε πιο αληθινοί απέναντι στους άλλους αλλά και στον εαυτό μας. Αυτό, θα έλεγε κανείς πως ίσως είναι πιο δύσκολο από το να αγνοούμε συναισθήματα και καταστάσεις και να τα βάζουμε κάτω απ’ το χαλάκι. Είναι δύσκολο να νιώθεις φόβο, και το να είσαι ευάλωτος ίσως σου φαίνεται ρίσκο. Αν όμως το δοκιμάσεις, ίσως τα οφέλη που έχει να σου προσφέρει να είναι περισσότερα. Σιγά – σιγά. Ένα βήμα τη φορά. Η αλλαγή χρειάζεται χρόνο και προσπάθεια. Όμως εκεί είναι που εγώ θα πω: αυτός ο άνθρωπος, είναι ελεύθερος.
Χασταλή – Σιταρά Μαρία
Ψυχολόγος/Ψυχοθεραπεύτρια
https://m.facebook.com/ChastaliSitaraMaria
