Αρθρογράφος: Μαρία Χασταλή – Σιταρά – BSc Psychology, MSc Psychotherapy
Στις μέρες μας όλο και περισσότεροι γονείς απευθύνονται σε ειδικούς ψυχικής υγείας για να βοηθηθούν στο πως θα διαχειριστούν κάποιες συμπεριφορές των παιδιών τους ή και να μάθουν πώς να καλυτερεύσουν τις σχέσεις τους με τα παιδιά τους. Φυσικά, υπάρχει και η επιλογή των Παιδοψυχολόγων για τα ίδια τα παιδιά αλλά, σε αυτό το άρθρο θα θέσω την χρησιμότητα του να παρέχεται ψυχολογική υποστήριξη στους γονείς.
Οι γονείς δεν είναι παρά άνθρωποι με πολλαπλούς ρόλους, κάτι που μπορεί από μόνο του να επιφέρει κάποιες ανησυχίες, πιέσεις, και στεναχώριες πέρα από τις καθημερινές χαρές. Ένας άνθρωπος – γονιός μπορεί να είναι και ο ίδιος/α γιος ή κόρη, αδελφός ή αδελφή κάποιου, φίλος/η, υπάλληλος, επιχειρηματίας, σύντροφος, ξάδελφος, ανιψιός, εγγόνι και ότι άλλο μπορεί να περιλαμβάνει η ζωή του. Συνεπώς, είναι πολλοί και διαφορετικοί οι ρόλοι που έχουμε όλοι μας στη ζωή μας κάτι που μπορεί να απαιτεί μερικές φορές μια παραπάνω προσπάθεια για την ομαλή διαχείριση όλων.
Αυτοί οι ρόλοι, λοιπόν, δεν είναι τίποτα άλλο παρά σχέσεις διαφορετικού είδους. Οικογενειακές, φιλικές, επαγγελματικές, ερωτικές. Και οι σχέσεις αποτελούνται από δυο ή περισσότερους ανθρώπους. Οι σχέσεις δεν είναι πάντα ίδιες. Δεν είναι πάντα σταθερές. Γιατί και οι άνθρωποι αλλάζουν και εξελίσσονται με την πάροδο του χρόνου. Σε άλλους η αλλαγή θα φανεί απότομα, σε άλλους πιο αργά. Έτσι, θα έλεγε κανείς ότι πολλές φορές οι περισσότεροι αντιμετωπίζουμε κάποιες προκλήσεις ανά διαστήματα. Όταν λοιπόν ένας γονιός βλέπει το παιδί του μέρα με τη μέρα να εξελίσσεται και να φανερώνει κι άλλα στοιχεία της προσωπικότητας του και του χαρακτήρα του που ίσως δεν είχε δείξει στο παρελθόν δημιουργείται μια νέα δυναμική στην οικογένεια στην οποία ο γονιός προσπαθεί να προσαρμοστεί και να την καταλάβει. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η περίοδος της προεφηβείας και της εφηβείας κατά τη διάρκεια των οποίων εμφανίζονται προκλήσεις προς αντιμετώπιση και στο ίδιο το παιδί και στους γονείς.
Όσο όμως και να προσπαθεί κάποιες φορές ο γονιός, οι εντάσεις ανάμεσα εκείνον/η και το παιδί/α μπορεί να είναι αρκετές. Κι αυτό διότι είναι δυο διαφορετικοί άνθρωποι που προσπαθούν να συνυπάρχουν. Κι έτσι, εφόσον ο γονιός είναι πρώτα απ’ όλα άνθρωπος, ως άνθρωπος μπορεί να έχει τα δικά του άγχη, τον δικό του τρόπο σκέψης, προτιμήσεις και θέλω. Λένε πως η επικοινωνία είναι το παν και πως έτσι τα προβλήματα λύνονται πιο εύκολα. Συμφωνώ απόλυτα. Με τη μόνη διαφορά πως δεν γεννήθηκε κανείς γνωρίζοντας πώς να επικοινωνεί εποικοδομητικά. Πόσο μάλλον όταν δεν μπορούμε να σκεφτόμαστε συνέχεια τους άλλους όταν βιώνουμε δικά μας προβλήματα. Πρώτο στάδιο είναι να κατανοήσουμε, να αποδεχτούμε και να μάθουμε να ελέγχουμε να δικά μας συναισθήματα ώστε να μπορέσουμε να είμαστε εκεί για το παιδί, τον φίλο, την αδελφή και να χτίσουμε τις γέφυρες της επικοινωνίας μας. Τα κυριότερα χαρακτηριστικά μιας ουσιαστικής επικοινωνίας είναι η αμοιβαία κατανόηση, ενσυναίσθηση, αναγνώριση, εμπιστοσύνη, αποδοχή αλλά και τα υγιή όρια.
Στο πλαίσιο της ψυχοθεραπείας ή όπως μου αρέσει να το λέω, ψυχογνωσίας, ένας γονιός – άνθρωπος μαθαίνει καλύτερα τον εαυτό του και τι θα μπορούσε να βελτιώσει, πέρα από τις τεχνικές της ουσιαστικής επικοινωνίας, με αποτέλεσμα και το παιδί να είναι πιο ελεύθερο να εκφράσει τον πραγματικό του εαυτό ενισχύοντας το δέσιμο μεταξύ τους και την ψυχική τους υγεία. Τέλος, μαθαίνει διάφορες τεχνικές διαχείρισης κάποιων καταστάσεων όπως π.χ τεχνικές διαχείρισης άγχους και αποκτάει και εκπαίδευση πάνω σε διάφορα θέματα, αναλόγως τις ανάγκες του ίδιου και της οικογένειας.
