Γράφει η Μαρία Χασταλή-Σιταρά
Ακούω πολύ συχνά ανθρώπους να λένε: ‘Θέλω να πάω για ψυχανάλυση’ ή ακόμα ‘Κάνω ψυχανάλυση, με έχει βοηθήσει πολύ’. Φυσικά αυτές οι προτάσεις βγάζουν απόλυτο νόημα όταν εννοούν Ψυχανάλυση όντως και όχι ψυχοθεραπεία. Τις περισσότερες φορές σε αυτές τις προτάσεις πρέπει να αλλαχθεί η λέξη ‘Ψυχανάλυση’ με τη λέξη ‘ψυχοθεραπεία’. Τι εννοώ; Η Ψυχανάλυση είναι στην ουσία μέρος της ψυχοθεραπείας, ή αλλιώς η ψυχοθεραπεία εμπερικλείει την Ψυχανάλυση. Φυσικά και είναι απολύτως κατανοητό αυτό το μπέρδεμα για εκείνους που δεν έχουν ασχοληθεί με τον τομέα της Ψυχολογίας ή της Ψυχοθεραπείας. Πολλοί ειδικοί, πριν κι εκείνοι σπουδάσουν πάνω στο αντικείμενο χρησιμοποιούσαν με τον ίδιο τρόπο τη λέξη Ψυχανάλυση μιας και είναι τόσο ευρέως γνωστή σαν όρος.
Με τον όρο ψυχοθεραπεία εννοούμε την διαδικασία κατά την οποία ένας ή περισσότεροι άνθρωποι μιλάνε με έναν ειδικό ψυχικής υγείας – συνήθως σε συνεδρίες των 45 λεπτών – με στόχο να βοηθηθούν σε έναν ή περισσότερους τομείς της ζωής τους. Η Ψυχανάλυση από την άλλη, αναφέρεται σε ένα είδος ψυχοθεραπείας, μια σχολή αν θέλετε (σαν όρος αναφέρεται ως ‘προσέγγιση’) η οποία στηρίζεται στη θεωρία του γνωστού σε όλους Φρόυντ. Εκτός από την Ψυχανάλυση, υπάρχουν πολλές και διαφορετικές προσεγγίσεις ψυχοθεραπείας που πολλές φορές αν και τόσο διαφορετικές συμπληρώνουν η μία την άλλη. Κάποια παραδείγματα είναι η Γνωσιακή Συμπεριφορική Ψυχοθεραπεία, η Συστημική Ψυχοθεραπεία, η Ψυχοδυναμική, η Προσωποκεντρική, η Συνθετική κ.α.
Όταν λοιπόν κάποιος κάνει ψυχοθεραπεία στην οποία ο θεραπευτής έχει ειδικευτεί στην Ψυχανάλυση, είναι πολύ εύστοχο να πει ότι κάνει Ψυχανάλυση. Όταν όμως πηγαίνει σε κάποιον ειδικό αλλά δεν ξέρει ποια προσέγγιση ακολουθεί ο θεραπευτής του, η χρήση της πιο γενικής λέξεως ‘Ψυχοθεραπεία’ είναι πιο ορθή καθώς μπορεί να βρίσκεται σε θεραπεία άλλης προσεγγίσεως και όχι της Ψυχαναλυτικής. Καθώς πολλές φορές είναι δύσκολο κάποιος να καταλάβει από μόνος του ποια προσέγγιση χρησιμοποιεί ο θεραπευτής του, η πιο εύκολη λύση είναι να τον ρωτήσει. Παρόλαυτα, είναι πολύ κοινό φαινόμενο οι θεραπευτές να είναι εξειδικευμένοι σε παραπάνω από μια προσέγγιση και να χρησιμοποιούν πληθώρα τεχνικών και θεωριών, οπότε και όταν κάποιος ρωτήσει να πάρει πάνω από μία απαντήσεις.
